2021

Rozdział I.

Wpływ spraw w 2021 r.

W 2021 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu wpłynęło łącznie 13.738 skarg.

Dominowały skargi wniesione przez osoby fizyczne – 12.500 skarg.

Odnośnie pozostałych skarżących:

• osoby prawne wniosły 1102 skarg,
• organizacje społeczne wniosły 75 skarg,
• prokurator wniósł 51 skarg,
• Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł 0 skargi,
• inne podmioty wniosły 10 skargi.

Zmianie uległa struktura wniesionych skarg. Dominowały skargi
na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania – 9885 skarg.

Zmniejszyła się zasadnicza kategoria skarg na akty i czynności administracyjne – łącznie 3853 skargi, w tym:

• 369 skarg na akty i czynności organów centralnych,
• 1213 skargi na akty i czynności terenowych organów administracji rządowej,
• 630 skarg na akty i czynności organów administracji skarbowej,
• 1148 skarg na akty i czynności samorządowych kolegiów odwoławczych,
• 104 skarg na uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego,
• 75 skargi na uchwały organów jednostek samorządowych wniesione
  przez organ nadzoru,
• 0 skarg na akty prawa miejscowego wojewodów i organów administracji niezespolonej,
• 10 skarg na rozstrzygnięcia nadzorcze,
• 304 skarg na akty i czynności innych organów.

Udział pełnomocników w rozprawach przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym we Wrocławiu przedstawiał się następująco:

• pełnomocnicy administracji państwowej występowali w 132 sprawach,
• adwokaci, jako pełnomocnicy skarżących i uczestników postępowania występowali w 69 sprawach,
• radcowie prawni, jako pełnomocnicy skarżących i uczestników postępowania występowali w 65 sprawach,
• doradcy podatkowi, jako pełnomocnicy skarżących i uczestników postępowania występowali w 28 sprawach,
• prokurator występował w 51 sprawach,
• Rzecznik Praw Obywatelskich nie występował w żadnej sprawie,
• rzecznicy patentowi nie występowali w żadnej ze spraw.

 

Rozdział II.

Postępowanie sądowe

 

Statystyka spraw w poszczególnych Wydziałach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu przedstawia się następująco.

 

Wydział I

Stan zaległości na dzień 1 stycznia 2021 r. wynosił 978 sprawy, zaś na dzień 31 grudnia 2021 r. 1795 spraw.

W 2021 r. do Wydziału I wpłynęły łącznie 4448 spraw.

Zakończono ogółem 3631 spraw.

Na rozprawach załatwiono 99 spraw.

W trybie uproszczonym załatwiono 1579 spraw.

Wskaźnik sprawności postępowania wyniósł 5,93.

Łącznie - w 2021 r. - sędziowie Wydziału I sporządzili 2906 uzasadnienia,
to jest o  1953   uzasadnień więcej, niż w 2020 r. (953  uzasadnień).

 

Wydział II

Stan zaległości na dzień 1 stycznia 2021 r. wynosił 238 spraw, zaś na dzień 31 grudnia 2021 r. 1167 spraw.

W 2021 r. do Wydziału II wpłynęło 2311 spraw.

Zakończono ogółem 1382 sprawy.

Na rozprawach załatwiono 10 spraw.

W trybie uproszczonym załatwiono 680 spraw.

Wskaźnik szybkości postępowania wyniósł 10,13.

Łącznie - w 2021 r. - sędziowie Wydziału II sporządzili 1273 uzasadnienia,
to jest o  621   uzasadnień więcej, niż w 2020 r. ( 652 uzasadnień).

 

Wydział III

Stan zaległości na dzień 1 stycznia 2021 r. wynosił 1256 spraw, zaś na dzień 31 grudnia 2021 r. 2148 spraw.

W 2021 r. do Wydziału III wpłynęło 4871 spraw.

Zakończono ogółem 3979 spraw.

Na rozprawach załatwiono 142 sprawy.

W trybie uproszczonym załatwiono 1531 spraw.

Wskaźnik sprawności postępowania wyniósł 6,48.

Łącznie - w 2021 r. - w Wydziale III sporządzono 2956 uzasadnień,
to jest o 875  uzasadnień więcej, niż w 2020 r. ( 2081  uzasadnienia).

 

Wydział IV

Stan zaległości na dzień 1 stycznia 2021 r. wynosił 312 spraw, zaś na dzień 31 grudnia 2021 r. 1150 spraw.

W 2021 r. do Wydziału IV wpłynęło 2419 spraw.

Zakończono ogółem 1581 spraw.

Na rozprawach załatwiono 25 spraw.

W trybie uproszczonym załatwiono 620 sprawy.

Wskaźnik sprawności postępowania wyniósł 8,73.

Łącznie, w 2020 r. sędziowie sporządzili 1350 uzasadnienia,
to jest o 477 uzasadnienia więcej, niż w 2020 r. ( 873  uzasadnień).

 

Wydział V

Zadania wykonywane przez Wydział Informacji Sądowej - poza realizacją podstawowej funkcji, jaką jest przygotowywanie i udzielanie informacji
o funkcjonowaniu Sądu i jego organów - wykraczają znacząco poza tę problematykę.

W zakresie załatwianych przez Wydział spraw znajdują się następujące zagadnienia: wnioski o udzielenie informacji publicznej składane na podstawie ustawy
z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jednolity: Dz. U.       z 2020 r. poz. 2176), skargi i wnioski z działu VIII ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r. poz. 256
ze zm.), obowiązki wynikające z § 14 Zarządzenia Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie utworzenia Centralnej Bazy Orzeczeń i Informacji o Sprawach sądów administracyjnych i udostępniania orzeczeń przez Internet, nadzór nad pracą programów wspomagających pracę wydziałów orzeczniczych, przygotowanie i koordynacja prac Zespołu Kwalifikacyjnego orzeczeń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, obsługa medialna Sądu, a także opracowywanie analiz, danych statystycznych i informacji bieżących z działalności Sądu.

Do zadań wykonywanych przez Wydział Informacji Sądowej należy również administrowanie kontem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu
na portalu e-Curia, który jest serwisem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej umożliwiającym składanie, otrzymywanie i odczytywanie pism procesowych
w formacie elektronicznym.

W zakresie obsługi medialnej Sądu do zagadnień najczęściej interesujących przedstawicieli mediów i prasy należały następujące kwestie:

- liczba spraw dotyczących naruszania zakazów wynikających z obostrzeń epidemicznych (POLSAT, Telewizja Wrocław);

- wpływ spraw w przedmiocie wymierzenia administracyjnych kar pieniężnych nakładanych przez organy państwowej inspekcji sanitarnej w czasie stanu epidemii (TVN, RMF FM, Telewizja Wrocław, Gazeta Wrocławska, Radio Puls Legnica oraz TOK FM);

- wymierzenie kary pieniężnej za niezastosowanie się, w stanie epidemii, do czasowego ograniczenia sposobu przemieszczania się osób przekraczających granicę państwa, w dniu jej przekroczenia (Gazeta Wrocławska, Gazeta Wyborcza oraz Głos Głogowa);

-  uchwała o zmianie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Bogatynia - teren odkrywkowej kopalni węgla brunatnego Turów (TVP 1)

- udostępnienie informacji o ilości złożonych spraw na przewlekłość postępowania Wojewody Dolnośląskiego i wysokości nałożonych sum pieniężnych w sprawach pobytowych cudzoziemców ();

 - odpłatności i  zwolnienia od opłat za pobyt w Domach Pomocy Społecznej (TVN 24);

- zasady przeprowadzania rozpraw on-line (Gazeta Prawna).

Na zbliżonym poziomie - w odniesieniu do dotychczasowego - kształtowała się ilość zapytań kierowanych do tutejszego Sądu w kwestiach dotyczących trybu procedowania przed sądami administracyjnymi, jak również sądami powszechnymi i innymi organami państwowymi.

Funkcjonujący w ramach Wydziału Sekretariat na bieżąco udzielił kilka tysięcy - bezpośrednio oraz drogą telefoniczną i mailową - informacji o toczących się postępowaniach, a także wyjaśniał kwestie związane z właściwością Sądu i przysługujących środkach zaskarżenia oraz innych uprawnieniach i obowiązkach procesowych. W ramach tego działania załatwiono 773 wniosków, udostępniono 265 razy akta sądowoadministracyjne, załatwiono 72 wnioski o wydanie kserokopii z akt sprawy oraz w 32 przypadkach wypożyczono akta spraw organom administracji publicznej. W zakresie współpracy z innymi organami władzy i administracji, wnioskującymi o udzielenie informacji o stanie spraw zawisłych przed tutejszym Sądem załatwiono 102  wnioski.

W zakresie udostępnienia informacji o treści orzeczeń, informowano o tym, że treść żądanych orzeczeń znajduje się w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, wskazując jednocześnie pod jakim adresem są one opublikowane. Z chwilą uruchomienia na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu dostępu do elektronicznych wokand tutejszego Sądu nie odnotowano wpływu wniosków o udostępnienie wokand sądowych w formie papierowej.

W mijającym roku, na podobnym poziomie w stosunku do roku 2020 kształtowała się liczba wniosków dotyczących udostępnienia danych statystycznych odnoszących się do konkretnego przedmiotu spraw sądowoadministracyjnych oraz dotyczących zagadnień procesowych. Przedmiotem zainteresowania wnioskodawców były również zagadnienia związane z wpływem oraz sposobem orzekania w konkretnych rodzajach spraw, na przykład danych liczbowych dotyczących:

- liczby spraw zarejestrowanych w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu w latach 2018, 2019 i 2020, w których przyznawano kwoty sumy oraz grzywny od Wojewody Dolnośląskiego;

- wpływu spraw, w których stroną postępowania jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu;

- liczby spraw zarejestrowanych w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu w latach 2014 - 2021 z zakresu świadczeń socjalnych dotyczących stypendiów szkolnych oraz zasiłków szkolnych;

- liczby spraw zarejestrowanych w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu w latach 2013 – 2021 z zakresu skarg organów jednostek samorządu terytorialnego na rozstrzygnięcia nadzorcze lub zarządzenia zastępcze organów nadzoru;

- liczby spraw zarejestrowanych w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu w latach 2016 – 2020 w przedmiocie odmowy wydania interpretacji indywidualnych prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 5b Ordynacji podatkowej;

- liczby spraw zarejestrowanych w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu w latach 2014 – 2021 objętych symbolem 648, których stroną postępowania były wskazane organy administracyjne;

- liczby spraw zarejestrowanych w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu dotyczących Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych.

W obszarze zainteresowania wnioskodawców znalazły się też informacje na temat:

- liczby przeprowadzonych w tutejszym Sądzie rozpraw na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku;

- wpływu spraw w przedmiocie wymierzenia administracyjnych kar pieniężnych nakładanych przez organy państwowej inspekcji sanitarnej w czasie pandemii oraz spraw dotyczących naruszania zakazu przemieszczania, zakrywania ust i nosa oraz obowiązku kwarantanny;

- treści pytań testowych i kazusów wykorzystanych w konkursach na stanowisko asystenta sędziego oraz referendarza sądowego przeprowadzanych w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu w latach poprzednich;

- zanonimizowanych list płac w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu obejmujących okres od stycznia do września 2021 r., z wyszczególnieniem stanowisk pracy przy kwotach przelewów/wypłat poszczególnych wynagrodzeń;

- przypadków spraw toczących się przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym we Wrocławiu w okresie od 1 stycznia 2021 r. do 27 października 2021 r., w których stroną postępowania był Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu, a w składzie orzekającym zasiadali sędziowie, którzy wcześniej świadczyli usługi prawne na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej; 

- informacji o szkoleniach dla sędziów WSA z zakresu prawa ochrony środowiska przeprowadzonych w latach 2015-2021.

 Spośród ogólnej liczby wniosków o udzielenie informacji publicznej wydano trzy decyzje  o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

W odniesieniu do skarg kierowanych do Prezesa Sądu, jako organu nadzoru, główną przyczyną ich wnoszenia było niezadowolenie stron z wydanych przez tutejszy Sąd rozstrzygnięć, zarówno kończących postępowanie, jak również tych o charakterze incydentalnym oraz oczywisty brak zrozumienia i nieznajomość obowiązującej procedury sądowoadministracyjnej.

Strony kwestionowały merytoryczne rozstrzygnięcia spraw sądowoadministracyjnych, objętych badaniem przez wojewódzki sąd administracyjny, bądź domagały się uchylenia przez Prezesa Sądu niekorzystnego dla nich rozstrzygnięcia, upatrując w tym alternatywę dla przewidzianych w ustawie środków odwoławczych. Zarzuty stron, podobnie jak w latach poprzednich, sprowadzały się do polemiki z treścią wydanych w ich sprawach orzeczeń. W skargach tych skarżący domagali się w istocie wydania korzystnych dla nich rozstrzygnięć.

Kolejną i podobną pod względem liczebności grupę stanowiły wystąpienia dotyczące działań sekretariatów w przedmiocie nierzetelnego udzielania informacji o stanie spraw oraz ujawniania danych osobowych (RODO).

Natomiast marginalny charakter miały skargi, w których wskazywano na opóźnienia w doręczaniu odpisów orzeczeń. Podobnie jednostkowy charakter miała skarga na działania referendarzy w sprawach o przyznanie oraz odmowę przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie.

W dwóch skargach poruszono problem przewlekłości postępowania przed tutejszym Sądem.

Przedmiotem wniosków kierowanych do Sądu była kwestia przysługujących stronom praw i obowiązków w kontekście postępowania przed tutejszym Sądem, w tym przede wszystkim kwestie dotyczące przekazania stronie odpowiedzi na skargę, rzetelnego informowania o stanie sprawy i informowania o zdjęciu sprawy z  wokandy. Odnotowano także wystąpienia związane z niewłaściwym reprezentowaniem strony skarżącej przez pełnomocnika z urzędu, jednak wystąpienie w tym zakresie miało ogólny charakter i było częścią skargi w zakresie polemiki z wydanym przez tutejszy Sąd orzeczeniem.

Nie odnotowano ani jednej skargi dotyczącej sposobu i kultury prowadzenia rozpraw przed tutejszym Sądem.

Łącznie załatwiono 15 skarg.

 

Rozdział III.

Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

 

Informacja o wymierzonych grzywnach i instytucja sygnalizacji

W 2021 r. w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu
nie wydano żadnego postanowienia w przedmiocie pytań prawnych kierowanych
do Trybunału Konstytucyjnego.

Wpłynęły 130, a rozpoznano 103 wnioski o wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 154 § 1 p.p.s.a.

Wpłynęło 299, a rozpoznano 197 wnioski o wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 55 § 1 p.p.s.a.

Wpłynęły 1458, a rozpoznano 1040 wniosków o wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a.

Nie wpłynął żaden wniosek o wymierzenie organowi grzywny w trybie art. 112, art. 145a § 2, art. 145a § 3, art. 151a § 1 lub art. 155 § 3 p.p.s.a.

W trybie art. 179a p.p.s.a. nie rozpoznano spraw.

Nie podjęto żadnego rozstrzygnięcia na podstawie art. 145a p.p.s.a.

 

Zagadnienia związane z prawem pomocy

W 2021 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu wpłynęło łącznie 650 wniosków o przyznanie prawa pomocy. Referendarze sądowi rozpoznali łącznie 659 wniosków. W 103 przypadkach przyznano prawo pomocy, co do całości wniosku, a w 48 przypadkach przyznano prawo pomocy, co do części wniosku. Przyznania prawa pomocy odmówiono w 288 przypadkach, 71 wniosków pozostawiono bez rozpoznania, zaś 149 załatwiono w inny sposób.

Wydano 2 postanowienia w trybie art. 249 p.p.s.a. cofające przyznane wcześniej prawo pomocy.

W obszarze zagadnień z zakresu prawa pomocy w 2021 r. strony składały wnioski o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym i całkowitym. Wnioski o przyznanie prawa pomocy zostały  załatwione odmownie z powodu niewykazania w wyczerpujący i wiarygodny sposób sytuacji dochodowej.

Natomiast wnioski pełnomocników z urzędu zostały załatwione odmownie z powodu niepodjęcia stosownych czynności procesowych świadczących o udzieleniu pomocy prawnej z urzędu lub nie złożenia oświadczenia, że opłaty nie zostały opłacone w całości lub w części. Strony składały również kolejne wnioski o zwolnienie z  kosztów sądowych po otrzymaniu wezwania do wykonania  prawomocnego zarządzenia o wezwania do uiszczenia wpisu  od skargi, co stanowiło problem, czy w tej sytuacji skarga powinna zostać np. już odrzucona, a wniosek np. oddalony przez Sąd na podstawie art. 247 p.p.s.a. lub postępowanie w tego sprawie wniosku powinno zostać umorzone, bo strona wyczerpała na tym etapie możliwość skorzystania z prawa pomocy.

Pojawiła się także kwestia uchylenia postanowienia referendarza sądowego  o stwierdzeniu prawomocności postanowienia o odrzuceniu skargi, w sytuacji przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu od skargi i postanowienie o stwierdzeniu prawomocności  zostało uchylone przez referendarza sądowego, gdyż zgodnie z orzecznictwem sądowym postanowienie o przywróceniu terminu do uiszczenia wpisu od skargi znosi skutki postanowienia o odrzuceniu skargi bez konieczności uchylenia tego orzeczenia, a dalej pozostawałaby kwestia stwierdzenia prawomocności postanowienia  o odrzuceniu skarg np. II SAB/Wr 28/20. 

Zostały złożone także przez Fundację np. (II SPP/Wr 17/21) wnioski o zwolnienie z kosztów sądowych  z powołaniem się na zwolnienie z mocy ustawy jako organizacji pożytku publicznego, które zostały ocenione jako niepodlegające  ustawowemu  zwolnieniu z kosztów sądowych na podstawie art. 239 § 2 p.p.s.a., ponieważ w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje się, że pojęcie "sprawy własnej" w rozumieniu art. 239 § 2  p.p.s.a. odnosić należy nie do wykonywanej przez organizację pożytku publicznego działalności statutowej ukierunkowanej na realizację interesu publicznego, lecz do pojęcia sprawy administracyjnej, w której skarga została wniesiona w ramach indywidualnego interesu prawnego takiej organizacji.

W postanowieniu z dnia 5 sierpnia 2021 r., sygn. akt I SA/Wr 280/20, referendarz sądowy zwrócił uwagę na to, że rozporządzenie z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez doradcę podatkowego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2018 r., poz. 1688) nie zawiera regulacji adekwatnej do przepisu  § 5 zawartego w rozporządzeniach regulujących ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata i radcę prawnego z urzędu, który stanowi, że wysokość opłat w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę opłatę w sprawach najbardziej zbliżonego rodzaju. W ocenie referendarza jest to luka prawna, której uwzględnienie skutkowałoby naruszeniem konstytucyjnej zasady równości wobec prawa. W rezultacie doradcy podatkowemu z urzędu należało przyznać wynagrodzenie za sporządzenie odpowiedzi na skargę kasacyjną jak za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej albo za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej.

Postępowanie mediacyjne i uproszczone

W 2021 r. w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu w trybie uproszczonym rozpoznano ogółem 4410 spraw, w których zapadło 3934 orzeczeń uwzględniających skargę, 421 orzeczeń oddalających skargę, a 55 sprawy załatwiono w inny sposób.

W 2021 r. o Sądu nie wpłynął żaden wniosek o przeprowadzenie mediacji,
w mijającym roku w żadnej ze spraw nie przeprowadzono również postępowania mediacyjnego.

 

Pytania prejudycjalne

W 2021 r. w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu
nie wydano postanowień w przedmiocie pytań prawnych kierowanych do Trybunału Konstytucyjnego lub sygnalizacyjnych na podstawie art. 155 § 1 p.p.s.a.

 

Rozdział IV.

Podsumowanie działalności orzeczniczej Sądu

 

Informacja o działalności orzeczniczej Wydziału I

Z wydanych w 2021 r. w Wydziale I tutejszego Sądu orzeczeń na uwagę zasługują następujące orzeczenia.

 

Wyrok z dnia 13 maja 2021 r., I SA/Wr 295/19 (orzeczenie prawomocne)

Przedmiotem skargi strony była interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w przedmiocie podatku od towarów i usług. Sąd uznał, że przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności z mocy prawa, tj. z dniem 1 stycznia 2019 r. stanowi odrębną czynność podlegającą opodatkowaniu VAT na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów usług (Dz. U. z 2017 poz. 1221 ze zm.; dalej: ustawa o VAT). W takiej sytuacji Gmina działa w charakterze podatnika VAT, stosownie do treści art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.

 

Wyrok z dnia 20 maja 2021 r., I SA/Wr 690/20 (orzeczenie prawomocne)

Przedmiotem skargi strony była interpretacja indywidualna Prezydenta w przedmiocie podatku od nieruchomości. Sąd uznał, że statek żeglugi śródlądowej, który ze swej istoty ma mobilny charakter przez fakt jedynie, że pełni funkcję pomostu nie stanowi budowli hydrotechnicznej czyli budowli w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r. poz. 1333 ze zm.), a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

 

Wyrok z dnia 17 czerwca 2021 r., I SA/Wr 448/19 (orzeczenie prawomocne)

Przedmiotem skargi strony była decyzja organu podatkowego w przedmiocie dodatkowego zobowiązania w podatku od towarów i usług. Zdaniem Sądu, mając na uwadze stanowisko wyrażone przez TSUE, w szczególności w pkt 34 i pkt 35 wyroku w sprawie C-935/19, EU:C:2021:287, jak i stanowisko prezentowane w wyroku w sprawie C-564/15, EU:C:2017:302, odnoszące się do regulacji węgierskiej jako spełniającej wymóg prawa unijnego, przepis art. 112b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.) jest sprzeczny z prawem unijnym, tj. art. 273 2006/112/WE Rady z 28.11.2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE z 2006 r. Nr L 347 s.1 ze zm.) oraz zasadą proporcjonalności. Jak bowiem wskazano wyżej przepis ten nie zawiera żadnych norm kompetencyjnych, pozwalających organom podatkowym zbadać okoliczności sprawy pod kątem miarkowania wysokości sankcji w celu zapewnienia, by sankcja ta nie wykraczała poza to, co jest niezbędne do realizacji celów polegających na zapewnieniu prawidłowego poboru podatku i zapobieganiu oszustwom podatkowym. Nie oznacza to jednak, że organ podatkowy był zobowiązany do stosowania tej sankcji w okolicznościach przedmiotowej sprawy wbrew prawu unijnemu.

 

Wyrok z dnia 17 czerwca 2021 r., I SA/Wr 102/21 (orzeczenie nieprawomocne)

Przedmiotem skargi strony była interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych. Sąd uznał, że rekompensata otrzymana przez Spółkę od Prezesa URE z tytułu przenoszenia kosztów zakupu uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na ceny energii elektrycznej zużywanej do wytwarzania produktów w sektorze lub podsektorach energochłonnych jest zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406).

 

Wyrok z dnia 21 października 2021 r., I SA/Wr 294/21 (orzeczenie nieprawomocne).

Przedmiotem skargi strony była decyzja organu podatkowego w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej w sprawie podatku dochodowego od osób fizycznych. Sąd uchylając decyzję organów podatkowych obu instancji uznał, że w sprawie zaistniała nowa okoliczność, która stanowi przesłankę wznowienia postępowania w oparciu o treść art. 240 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 ze zm.; dalej: O.p.). Mowa tutaj o oświadczeniu woli zawartym w pierwotnym złożonym zeznaniu PIT-36 złożonym, w którym wykazano kwotę 0 zł w rubryce przeznaczonej na wykazanie podatku z odpłatnego zbycia nieruchomości. Sąd nie podzielił stanowiska organu, że okoliczność ta nie jest nowa, skoro o ww. zeznaniu można dowiedzieć się z treści decyzji wymiarowej. Wskazano, że organy podatkowe, znając treść pierwotnego zeznania, stwierdziły, że nie można przyjąć, że niewykazanie w nim podatku od zbycia lokalu jest tożsame ze złożeniem właściwego oświadczenia. Nie budzi zaś wątpliwości, że strony nie złożyły dodatkowego oświadczenia o tym, że przysługuje im "ulga meldunkowa". Dla organu strona powołuje się jedynie na to, że w wyniku odmiennej interpretacji można było przyjąć, że z oświadczeniem będzie tożsame wykazanie kwoty 0 zł w ww. zeznaniu. Sąd zauważył, że z treści uzasadnienia decyzji organu wynika, iż organ ten zrobił jedynie zestawienie tabelaryczne składanych przez skarżących zeznań, wskazując na ich poszczególne pozycje. Nie analizowano wspomnianej przez strony okoliczności wykazania kwoty 0 zł w rubryce przeznaczonej na wykazanie podatku z odpłatnego zbycia nieruchomości jako oświadczenia woli skarżących w kwestii zastosowania ulgi meldunkowej. Treść uzasadnienia ww. decyzji nie pozostawia najmniejszych wątpliwości, że postępowanie organu podatkowego nakierowane było jedynie na stwierdzenie istnienia oświadczenia złożonego w formie odrębnego dokumentu przez skarżących. Świadczy o tym dobitnie treść uzasadnień decyzji wymiarowych, jak i wznowieniowych. Niewątpliwym jest również, że takie oświadczenie w formie odrębnego dokumentu nie zostało złożone, czego skarżący nie kwestionują. Jednakże chybionym jest – zdaniem Sądu - twierdzenie organu podatkowego, że nawet jeżeli organ podatkowy prowadzący postępowanie wymiarowe nie rozważał wszystkich okoliczności faktycznych w sprawie, to należy przyjąć domniemanie, że i tak tego typu okoliczności rozważał. Ten rodzaj argumentacji w konsekwencji przyczynia się do stworzenia domniemania, które nie wynika z treści przepisów prawa. Sąd zauważył, że nie można bowiem uznać, że jeżeli organ podatkowy nie rozważał okoliczności faktycznej w konkretnym kontekście prawnym, co wynika wyraźnie z treści uzasadnienia decyzji, to pomimo to należy przyjąć, że taka okoliczność była przez ten organ rozważana. W istocie organ podatkowy nie mógł zauważyć ww. okoliczności, zważywszy na to, że ani organ podatkowy ani podatnicy nie wiedzieli, że tego typu okoliczność spełnia wymogi oświadczenia pozwalającego na skorzystanie z ww. ulgi meldunkowej, w czym ich utwierdzało orzecznictwo sądowe. I nie jest to kwestia zmiany wykładni prawa, lecz poszerzenia percepcji stron procesu co do istnienia okoliczności mogących mieć i w istocie mających wpływ i to istotny na wynik rozstrzygnięcia. Na takie spojrzenie rozumienia przesłanki z art. 240 § 1 pkt 5 O.p. wpływa wspomniany wyżej kontekst orzeczniczy, który doprowadził do krzywdy osób, które powinny były mieć możliwość skorzystania z przedmiotowej ulgi meldunkowej, jak również wspomniany wcześniej aspekt konstytucyjny co do braku respektowania przez ustawodawcę precyzji i jasności przepisów prawa podatkowego oraz naruszenia zasady proporcjonalności. W konsekwencji uznano, że doszło do naruszenia art. 240 § 1 pkt 5 O.p. a w konsekwencji do naruszenia art. 245 § 1 pkt 2 O.p. w zw. z art. 244 § 1 i art. 233 § 1 pkt 1 O.p. w zw. z art. 2 Konstytucji RP i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.

 

Informacja o działalności orzeczniczej Wydziału II

Z wydanych w 2021 r. w Wydziale III tutejszego Sądu orzeczeń na uwagę zasługują następujące orzeczenia.

 

Sprawy z zakresu prawa budowlanego

W sprawach z zakresu prawa budowlanego na uwagę zasługuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 26 stycznia 2021 r. (sygn. akt II SA/Wr 400/20). W stanie faktycznym tej sprawy Sąd oceniał legalność decyzji, mocą której wniesiono sprzeciw wobec zgłoszenia przebudowy przegród zewnętrznych oraz elementów konstrukcyjnych w budynku jednorodzinnym z uwagi na  okoliczność, że budynek objęty inwestycją, zlokalizowany jest w obszarze historycznego układu urbanistycznego osiedla i stanowi zabytek ujęty w gminnej ewidencji zabytków, a samo zamierzenie obejmujące przebudowę otworów okiennych w ścianie zewnętrznej poprzez zastosowanie podciągów stalowych z kształtowników z nadprożami osadzonymi w ścianach i wzmocnionych poduszkami betonowymi może spowodować pogorszenie stanu zabytku, co wyczerpuje przesłankę do wniesienia sprzeciwu, o której mowa w art. 30 ust. 7 Prawa budowlanego. Zdaniem organu z brzmienia tego przepisu wynika, że już sama potencjalna możliwość wystąpienia pogorszenia stanu zabytku stanowi podstawę do wniesienia sprzeciwu. Nie jest zatem konieczne udowodnienie, że planowana inwestycja pogorszy stan zachowania obiektu. Uchylając niniejszą decyzję Sąd uznał, że wbrew stanowisku organu okoliczność, iż o zastosowaniu przepisu art. 30 ust. 7 Prawa budowlanego, decyduje istnienie choćby potencjalnego zagrożenia, nie oznacza, że jest on zwolniony z obowiązku wyjaśnienia z jakiego rodzajem zagrożenia mamy do czynienia w danym przypadku, wskazania czynników zagrożenia, czy powołania konkretnych norm prawnych, które mogą zostać naruszone. Wykazanie, że w sprawie zachodzą przesłanki wydania decyzji na podstawie ww. przepisu należy do organu i nie może przebiegać dowolnie, z naruszaniem zasad postępowania administracyjnego. Wprawdzie chodzi o wykazanie nawet potencjalnego, ale jednak konkretnego zagrożenia. Nałożenie obowiązku uzyskania przez inwestora pozwolenia na budowę, zgodnie z art. 30 ust. 7 Prawa budowlanego, następuje na zasadzie uznania administracyjnego, co oznacza, że organ obowiązku takiego nie musi nałożyć, nawet gdy stwierdzi, że występują przesłanki określone w tym przepisie. Stąd – zdaniem Sądu - tym większe znaczenie ma właściwe uzasadnienie takiej decyzji.

Sprawy z zakresu rolnictwa i leśnictwa

W sprawach z zakresu rolnictwa i leśnictwa na uwagę zasługuje wyrok z dnia 2 lutego 2021 r. (sygn. akt II SA/Wr 560/20), w którym Sąd oceniał prawidłowość wydania decyzji w przedmiocie czasowego odebranie psa, a tym samym wystąpienie w sprawie przesłanki z art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt. Zgodnie z tym przepisem przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności m.in. utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji. Wyjaśniając pojęcie "niewłaściwe warunki", o których mowa w powołanym przepisie, Sąd przyjął, że za takie uznać należy nie tylko te, które nie zapewniają zwierzęciu możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami gatunku, rasy, płci i wieku, ale także brak zapewnienia zwierzęciu właściwego schronienia przed chłodem, upałem, deszczem, śniegiem, przetrzymywanie go na terenie, na którym narażone jest na uszkodzenia ciała.

Sprawy z zakresu obowiązku meldunkowego

W rozpoznawanych przed tut. Sądem sprawach z zakresu obowiązku meldunkowego na uwagę zasługuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 4 lutego 2021 r. (sygn. akt II SA/Wr 419/20), w którym analizując przesłankę uzasadniającą wymeldowanie, a związaną z dobrowolnym opuszczeniem lokalu mieszkalnego Sąd przyjął, że wystąpi ona również, gdy osoba usunięta z mieszkania lub zmuszona do tego, nie skorzysta z przysługujących jej środków prawnych umożliwiających jej powrót do lokalu lub środki te nie będą skuteczne prawnie. Stąd nie może dojść do wymeldowania tak długo, jak długo zainteresowany może podjąć próby przywrócenia zamieszkiwania, usunięcia skutków zastosowania przymusu, likwidacji stanu niezgodnego z jego wolą, a polegającego na braku możliwości zamieszkiwania. Fakt zaś długiego nieprzebywania w spornym lokalu, bez podejmowania działań zmierzających do odzyskania możliwości stałego w nim zamieszkiwania, w ocenie Sądu, uzasadnia przyjęcie wystąpienia przesłanki dobrowolnego opuszczenia lokalu.

Sprawy z zakresu zagospodarowania przestrzennego

W sprawach objętych symbolem 615 na uwagę zasługuje wyrok z dnia 15 kwietnia 2021 r. zapadły w sprawie o sygn. akt II SA/Wr 23/21. W orzeczeniu tym przedmiot kontroli stanowiła uchwała Rady Gminy w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W zaskarżonej uchwale ustalono, że dla terenu o przeznaczeniu podstawowym: teren obsługi produkcji w gospodarstwa rolnych, hodowlanych i ogrodniczych, w przypadku, gdy powierzchnia działki uniemożliwia wydzielenie działek budowlanych o ustalonych w pkt 1 parametrach, dopuszcza się pomniejszenie powierzchni jednej z wydzielanych działek o 10%. Sąd wskazał, że przyjęte unormowanie pozostaje w sprzeczności z przepisem wyższego rzędu, tj. art. 93 ust. 2a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami stosownie, do którego podział nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne i leśne, a w przypadku braku planu miejscowego wykorzystywanych na cele rolne i leśne, powodujący wydzielenie działki gruntu o powierzchni mniejszej niż 0,3000 ha, jest dopuszczalny, pod warunkiem że działka ta zostanie przeznaczona na powiększenie sąsiedniej nieruchomości lub dokonana zostanie regulacja granic między sąsiadującymi nieruchomościami. Sąd doszedł do przekonania, że rada gminy umieszczając w ustaleniach planu miejscowego postanowienia dopuszczające podział nieruchomości w sposób niezgodny z ustawą, dopuściła się istotnego naruszenia prawa, skutkującego stwierdzeniem nieważności zakwestionowanego fragmentu uchwały.

Sprawy z zakresu geodezji i kartografii

 W sprawach z zakresu geodezji i kartografii na uwagę zasługuje wyrok z dnia 13 maja 2021 r. o sygn. akt II SA/Wr 143/21. Sprawa dotyczyła rozpoznania skargi na decyzję w przedmiocie odmowy wydania wypisu z rejestru lokali dla nieruchomości.

W skardze zarzucono organowi nieprawidłową wykładnię art. 991 § 1 k.c. i w konsekwencji przyjęcie, że interes prawny wyrażający się w prawie do dochodzenia zachowku od zobowiązanego spadkobiercy, nie aktualizuje po stronie skarżącego  interesu prawnego, charakteryzującego się aktualnością, konkretnością, indywidualnością i obiektywną sprawdzalnością, podczas gdy w rzeczywistości posiada on wskazane cechy. Sąd stwierdził, że interes prawny skarżącej może zostać skonkretyzowany dopiero w postępowaniu sądowym o zachowek. Dlatego organy rejestrowe na podstawie samej zapowiedzi wystąpienia z takim powództwem, nie mogły przyjąć, że skarżąca jest podmiotem uprawnionym do żądania dokumentów z ewidencji gruntów i budynków. Interes prawny musi być bowiem konkretny i wykazany okolicznościami faktycznymi. W konsekwencji powyższego Sąd nie dopatrzył się naruszenia prawa przez organ.

 

Sprawy z zakresu gospodarki mieniem i komunalizacji mienia

W sprawach z zakresu gospodarki mieniem na uwagę zasługuje wyrok z dnia 27 lipca 2021 r. o sygn. akt II SA/Wr 239/21. Sądowa kontrola dotyczyła w tym wypadku postanowienia w przedmiocie umorzenia postępowania zażaleniowego prowadzonego w sprawie podziału nieruchomości gruntowej. Kwestią o zasadniczym znaczeniu pozostawał problem ustalenia legitymacji (interesu prawnego) po stronie podmiotu składającego zażalenie w postępowaniu administracyjnym dotyczącym podziału nieruchomości gruntowej. W niniejszej sprawie skarżący wywodził swoją legitymację do bycia stroną postępowania administracyjnego o podział działki z faktu, że był zainteresowany nabyciem wydzielonego geodezyjnie jej fragmentu. Ponadto powoływał się na fakt doręczenia mu postanowienia wydanego w przedmiocie zawieszenia postępowania podziałowego.

Jak wskazał Sąd, zgodnie z art. 97 ust. 1 u.g.n., ewidencyjny podział nieruchomości dokonywany jest na wniosek osoby, która ma w tym interes prawny albo z urzędu. Uwzględniając, że postępowanie o ewidencyjny podział nieruchomości jest postępowaniem administracyjnym, należy stwierdzić, że stronami takiego postępowania poza wnioskodawcą, mogą być zgodnie z art. 28 k.p.a., tylko takie osoby, którym przysługuje interes prawny lub obowiązek. Sąd podkreślił, że sam fakt zgłoszenia roszczenia, niemający w tym przypadku żadnego umocowania w normie prawa materialnego, nie tworzy żadnego prawa rzeczowego do nieruchomości. Tym samym skarżący nie mógł skutecznie przeciwdziałać zawieszeniu postępowania podziałowego.

Jak podkreślił Sąd, przymiotu strony postępowania administracyjnego o podział nie mają zatem osoby, które są przekonane, że w przyszłości będą właścicielami wydzielonej nieruchomości. Wskazał on również, że błędne określenie przez organ osób zainteresowanych kupnem konkretnych działek nie czyni ich stronami postępowania i nie rodzi również żadnego roszczenia po ich stronie. Interes prawny do udziału w charakterze strony w postępowaniu o podział nieruchomości, nie wynika także z faktu doręczenia konkretnemu podmiotowi postanowienia. Okoliczność dopuszczenia przez organ administracji publicznej jakieś osoby do udziału w postępowaniu, czy nawet doręczenie jej wydanej w sprawie decyzji/postanowienia, nie czyni automatycznie takiej osoby stroną postępowania w rozumieniu art. 28 k.p.a. O tym, czy jest się stroną danego postępowania, nie decyduje sama wola czy subiektywne przekonanie danej osoby lub organu administracji, ale okoliczność czy istnieje przepis prawa materialnego pozwalający zakwalifikować interes danej osoby jako "interes prawny".

 

Sprawy z zakresu wywłaszczeń

W sprawach z zakresu wywłaszczeń na uwagę zasługuje wyrok z dnia 22 marca 2021 r. o sygn. akt II SA/Wr 322/20. Sądowa kontrola dotyczyła decyzji w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomość, która przeszła na własność gminy pod lokalizację dróg publicznych. W sprawie tej Sąd związany był jednak wskazaniami oraz wykładnią przepisów dokonaną przez NSA w zakresie dokonania oceny, czy organy orzekające w sprawie zachowały przy ustalaniu odszkodowania wymogi wynikające z przepisów prawa kreujących ustawowe zasady ustalania odszkodowania oraz wyjątki od nich.

W sprawie tej Sąd wskazał, że organ odwoławczy nie wywiązał się z obowiązku prawidłowej oceny operatu szacunkowego pod względem spełnienia wymagań materialnoprawnych w zakresie podstawowych zasad określenia wartości nieruchomości i ustalania odszkodowania, wynikających przede wszystkim z ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego. Sąd stwierdził rozbieżności i niejasności pomiędzy materiałem źródłowym a informacjami zawartymi w operacie, dotyczące przeznaczenia działek przyjętych do porównania.

Jak podkreślił Sąd, przyjęcie przez organ poglądu, że umowy mające za przedmiot grunty przeznaczone pod drogi publiczne nie podlegają wyłączeniu z kategorii umów rynkowych bez jednoczesnego przeprowadzenia oceny tych umów pod względem spełnienia warunków z art. 151 ust. 1 u.g.n. podważało ocenę samego operatu szacunkowego.

 

Sprawy z zakresu cudzoziemców

W odniesieniu do spraw objętych symbolem 627 wskazać należy, że zdominowane one były przez problematykę związaną z bezczynnością oraz przewlekłością organów administracji publicznej w zakresie wydania zezwolenia na pobyt czasowy.

Na szczególną uwagę w tym zakresie zasługuje jednak postanowienie z dnia 2 grudnia 2021 r. o sygn. akt II SAB/Wr 421/21. Sprawa ta dotyczyła rozpoznania skargi na bezczynność w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy. W istocie należało jednak ocenić dopuszczalność skargi na bezczynność organu w sytuacji, gdy postępowanie w zakreślonym przez stronę skarżącą zakresie nie toczyło się przed danym organem.

W realiach sprawy strona skarżąca zarzuciła organowi bezczynność w wydaniu decyzji zezwalającej na pobyt czasowy podczas, gdy z akt administracyjnych jasno wynikało, że złożony  wniosek dotyczył wyłącznie wydania karty pobytu ze względu na upływ terminu ważności.

W orzeczeniu tym wskazano, że jakkolwiek sąd administracyjny nie jest związany granicami skargi, to jednak zawsze jest związany granicami sprawy, w której skarga została wniesiona i nie może swoimi ocenami prawnymi wkraczać w sprawę nową w stosunku do tej, która była albo powinna być przedmiotem postępowania administracyjnego i wydawanych w niej decyzji lub podjętych czynności. Tym samym Sąd mógł orzekać tylko w tak ukształtowanych granicach.

 

Sprawy z zakresu ochrony środowiska i ochrony przyrody

W sprawach z zakresu ochrony środowiska i ochrony przyrody należy zwrócić uwagę na wyrok z 18 marca 2021 r. wydany w sprawie o sygn. akt II SA/Wr 36/21. W powyższym orzeczeniu przedmiot sprawy stanowiła decyzja o nałożeniu administracyjnej kary pieniężnej za usunięcie drzew bez wymaganego zezwolenia.

W omawianym orzeczeniu dokonując oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji Sąd wskazał, że oprócz wykazania związku przyczynowego pomiędzy działaniem określonego podmiotu, a zniszczeniem drzew lub krzewów, nie ma jakichkolwiek powodów, dla których organ administracji nie miałby uwzględnić różnorodnych form zjawiskowych deliktu, jak na przykład współdziałania, sprawstwa pośredniego, zlecenia czy polecenia. Osobą odpowiedzialną za całościową organizację prac budowlanych jest generalny wykonawca. W związku z czym bez znaczenia jest czy przy wykonywaniu prac drzewo ściął sam podmiot, przez swoich pracowników czy zrobił to podwykonawca, jeśli osoby te dopuściły się deliktu działając w interesie i na rzecz głównego wykonawcy.

 

 

Sprawy z zakresu prawa wodnego

W rozstrzyganych sprawach z zakresu prawa wodnego w 2021 r. nie pojawiły się istotne zagadnienia prawne.

Informacja o działalności orzeczniczej Wydziału III

Z wydanych w 2021 r. w Wydziale III tutejszego Sądu orzeczeń na uwagę zasługują następujące orzeczenia.

 

            Wyrok WSA we Wrocławiu z 2 lutego 2021 r., sygn. akt III SA/Wr 614/20, (orzeczenie prawomocne).

Wyrok ten dotyczył wniosku strony, który został odrzucony z uwagi na niespełnienie obligatoryjnego kryterium formalno-merytorycznego numer 3 ,,Rodzaj prowadzonej działalności wg PKD" (czy prowadzą na dzień 1 grudnia 2019 r. przeważającą działalność wg podanych PKD).

Sąd w uzasadnieniu wyroku zwrócił uwagę, że w sprawie wprowadzony jako jedyny sposób (dowód) spełnienia spornego kryterium - wpis w rejestrze - nie znajduje uzasadnienia ani jako pełniący funkcję zabezpieczenia przed dostępem do wsparcia podmiotów nieuprawnionych, ani jako uproszczenie procedur, na co powołuje się DIP i ZWD. Powyższy wpis w rejestrze CEIDG, nie ma charakteru pewnego, tj. korzysta z domniemania prawdziwości, jednak jest ono wzruszalne, a zatem nie można takiego wpisu traktować jako gwarancji, że podmiot wnioskujący o wsparcie na pewno spełnia wymagane kryterium, co uzasadniałoby wyłączność takiego dowodu. Zwłaszcza, że istnieje inna możliwość wykazania spełnienia kryterium.

Wprowadzenie jako jedynego sposobu weryfikacji spełnienia przedmiotowego kryterium - wymogu wpisu w rejestrze - doprowadziło do sytuacji, że podmioty, które znajdują się w tej samej sytuacji, tj. faktycznie/rzeczywiście prowadzą na dzień 1 grudnia 2019 r. jako przeważającą działalność gospodarczą we wskazanym zakresie wg PKD, z uwagi na powyższy wymóg formalny (niespełniony), przy jednoczesnej możliwości wykazania przez nie spełnienia kryterium w inny sposób – zostały pozbawione dostępu do środków wsparcia. Wprowadzony sposób weryfikacji spełnienia kryterium prowadzi więc w skutkach do nierównego dostępu do pomocy.

 

Wyrok WSA we Wrocławiu z 24 listopada 2021 r., sygn. akt III SA/Wr 132/21, (orzeczenie nieprawomocne).

Przedmiotem sprawy jest ustalenie obowiązku poniesienia i wysokości kosztów świadczeń opieki zdrowotnej

Sąd w uzasadnieniu wyroku przypomniał, że zgodnie z art. 50 ust. 20 ustawy o świadczeniach nie wydaje się decyzji, o której mowa w ust. 18, jeżeli od dnia, w którym zakończono udzielanie świadczenia opieki zdrowotnej, o którym mowa w ust. 15, upłynęło 5 lat. W sprawie podstawą wydania zaskarżonej decyzji był art. 50 ust. 18 ustawy o świadczeniach. Bezspornym jest, że świadczenie opieki zdrowotnej zostało udzielone skarżącemu w okresie od 6 grudnia 2015 r. do 8 grudnia 2015 r. Decyzja o zobowiązaniu skarżącego do poniesienia kosztów opieki zdrowotnej udzielonych w dniu 6 grudnia 2015 r. w wysokości 4.576 zł została wydana w dniu 18 stycznia 2021 r. Pięć lat od udzielenia świadczeń w dniu 6 grudnia 2015 r. (których dotyczyła zaskarżona decyzja) upłynęło zatem w dniu 6 grudnia 2020 r.

Zdaniem Sądu wydając zaskarżoną decyzję organ nie odniósł się w ogóle do brzmienia art. 50 ust. 20 ustawy o świadczeniach, który określa maksymalny termin, do którego może być wydana decyzja ustalająca obowiązek poniesienia kosztów świadczeń opieki zdrowotnej, ich wysokość oraz termin płatności.

 

Wyrok WSA we Wrocławiu z 19 sierpnia 2021 r., sygn. akt III SA/Wr 229/21, (orzeczenie prawomocne).

Przedmiotem sprawy jest odrzucenia wniosku o przeprowadzenie referendum na terenie gminy Karpacz.

Sąd  stwierdził, że pytania referendalne powinny być sformułowane w sposób jasny i zrozumiały dla przeciętnej osoby biorącej udział w   tej formie demokracji bezpośredniej, muszą być tak sformułowane, by przez sformułowania niejasne i niepełne nie wprowadzały w błąd  uczestnika referendum, nie utrudniały mu jednoznacznej odpowiedzi,  pytanie referendalne nie może być stronnicze, czy sugerujące. Formułując pytanie w referendum lokalnym należy pamiętać o treści art. 65 u.r.l., zgodnie z którym „Jeżeli referendum zakończy się wynikiem rozstrzygającym w sprawie poddanej pod referendum, właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego niezwłocznie podejmie czynności w celu jej realizacji.”   Tak więc  nie tylko konstytucyjne, ale i ustawowe  wskazania  określają istotę referendum (współdecydowanie mieszkańców), ma ono co do zasady charakter rozstrzygający. W konsekwencji pytanie referendalne nie może dotyczyć  ogólnie polityki. Pytanie, które nie prowadzi do  wyrażenia woli w zakresie rozstrzygnięcia sprawy, lecz do wyznaczania kierunków polityki - zdaniem Sądu - nie  harmonizuje się z ustawą o referendum lokalnym, gdyż niezwykle trudne, a nawet niemożliwe byłoby rozliczenie władz samorządowych z realizacji takiej polityki.  Sformułowane  w rozpoznawanej sprawie pytanie referendalne „Czy zgadzasz się na respektowanie zakazów, nakazów i ograniczeń praw i wolności obywatelskich, wprowadzonych wbrew przepisom Ustaw i Konstytucji RP poprzez rozporządzenia Rady Ministrów w związku ze stanem epidemii?" należy - zdaniem Sądu - do takiego rodzaju pytań.

 

Wyrok WSA we Wrocławiu z 7 października 2021 r., sygn. akt III SA/Wr 266/21, (orzeczenie nieprawomocne).

Przedmiotem sprawy jest  stwierdzenie nieważności uchwały w sprawie zmiany składu osobowego Komisji Rewizyjnej.

Zdaniem Sądu z brzmienia przepisów art. 20 ust. 1 i art. 20 ust. 1a ustawy o samorządzie gminnym wynika, że zwołanie posiedzenia rady gminy należy do obowiązków przewodniczącego danej rady i jest on zobowiązany nie tylko zawiadomić o terminie sesji rady, jak również o przewidzianym na niej porządku obrad, ale winien przekazać radnym projekty uchwał, które na danej sesji będą miały być podjęte. Unormowanie takie ma na celu umożliwienie poszczególnym radnym zapoznanie się z porządkiem obrad i merytoryczne przygotowanie się do nich. Jednocześnie unormowania ustawy zezwalają radzie na zmianę zaproponowanego porządku obrad, jednakże uchwała w tym zakresie wymaga kwalifikowanej większości, a mianowicie musi być podjęta bezwzględną większością głosów.

Sąd zgodził się z organem nadzoru, że skoro ustawodawca ustanowił: po pierwsze, dołączenie do zawiadomienia o zwołaniu sesji ustalonego porządku obrad wraz z projektami uchwał (art. 20 ust. 1 zdanie drugie u.s.g.), a po drugie, wymóg zmiany porządku obrad podczas sesji w głosowaniu większością kwalifikowaną (art. 20 ust. 1a u.s.g.), a nie zwykłą, to organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego jest bezwzględnie zobligowany do przestrzegania przepisów prawa. W przeciwnym przypadku dyspozycja przepisu art. 20 ust. 1a u.s.g. byłaby bezprzedmiotowa, a do zmiany porządku obrad rady gminy dochodziłoby w sposób dowolny.

 

Wyrok WSA we Wrocławiu z 27 sierpnia 2021 r., sygn. akt III SA/Wr 197/21, (orzeczenie nieprawomocne).

Wyrok dotyczy nieuwzględnienia protestu od negatywnej oceny formalnej projektu.

Sąd, wbrew twierdzeniom, skargi uznał, że podmiotem inicjującym projekt partnerski w przedmiotowym konkursie powinien być jedynie wnioskodawca i do niego jako ubiegającego się o dofinansowanie należało wykazanie czy dokonał wyboru partnera i czy zastosowano specjalny tryb wyboru partnera. Świadczą o tym wprost nie tylko przepisy art. 33 ustawy wdrożeniowej, ale również zapisy Regulaminu, w szczególności pkt 6. Podmiotem inicjującym projekt partnerski może być w tym Konkursie wnioskodawca. Po pierwsze, treść obowiązującego w konkursie kryterium można odnosić tylko do wnioskodawcy, którego wniosek poddany jest ocenie, chyba, że wyraźnie stwierdza się w nim, że określony zapis/warunek dotyczy innego podmiotu.   Tym samym do tego samego podmiotu, tj. wnioskodawcy, należy odnosić zarówno zawarty w opisie Kryterium nr 1  zapis „wybór partnera”, jak i zapis „przed złożeniem wniosku o dofinansowanie” . Powyższe nie pozwala na takie odczytanie treści kryterium, wg którego to nie wnioskodawca byłby podmiotem inicjującym partnerstwo, a więc zobowiązanym do wyboru partnera przed złożeniem wniosku o dofinansowanie (ale byłby np. partnerem wybranym przez inny podmiot). 

 

Wyrok WSA we Wrocławiu z  26 sierpnia 2021 r., sygn. akt III SA/Wr 217/20,  (orzeczenie nieprawomocne).

Przedmiotem sprawy jest ograniczenie sprzedaży napojów alkoholowych w godzinach nocnych.

Zdaniem Sądu wprowadzenie ograniczenia nocnej sprzedaży alkoholu wyłącznie w jednej dzielnicy Wrocławia, bez wskazania  rzetelnie umotywowanych, racjonalnych ku temu powodów, narusza konstytucyjną zasadę równości, różnicując sytuację podmiotów prowadzących tożsamą przedmiotowo działalność gospodarczą bez uzasadnionej przyczyny. Sąd nie podważa zasadności wprowadzenia takiego ograniczenia co do zasady, jednakże podkreśla, że musi ono być należycie umotywowane, czego w niniejszej sprawie zabrakło. Z uzasadnienia zaskarżonej uchwały nie wynika, dlaczego wprowadzenie ograniczenia tylko w jednej dzielnicy Wrocławia ma rozwiązać problem naruszeń porządku publicznego i bezpieczeństwa. Trzeba mieć na uwadze, że osoby chcące nabyć alkohol w godzinach nocnych mogą to swobodnie uczynić na terenie dzielnic sąsiadujących.

W tej sytuacji rolą organu było należyte umotywowanie podjętej uchwały (która w swej istocie stanowi ograniczenie zasady swobody działalności gospodarczej) ze wskazaniem, dlaczego ograniczenie wprowadzone zostało jedynie w jednej z dzielnic Wrocławia.

 

Wyrok WSA we Wrocławiu z  16 września 2021 r., sygn. akt III SA/Wr 521/20,  (orzeczenie prawomocne).

Przedmiotem sprawy jest rozpatrzenie protestu w sprawie nieważności wyborów na sołtysa wsi.

Sąd przyjmując sprawę do merytorycznego rozstrzygnięcia przyjął pomimo, że ustawa samorządowa nie przewiduje instytucji protestów wyborczych przy wyborach organów jednostek pomocniczych (sołtys, rada sołecka) i brak też w niej wyraźnego umocowania do oceny przez radę ważności wyborów tych organów, to w opinii Sądu przyjęcie jednak stanowiska, że rada pozbawiona byłaby możliwości unieważnienia wyborów sołtysa mogłoby doprowadzić do funkcjonowania jednostki wybranej niezgodnie z prawem np. przy naruszeniu zasady tajności. Powyższa sytuacja byłaby nie do zaakceptowania tym bardziej, że  zarówno powołanie jednostki pomocniczej gminy, jak i określenie zakresu jej działania, należy do wyłącznej kompetencji rady gminy, która nadto sprawuje też nadzór nad działalnością jej organów  i kontrolę jednostek pomocniczych gminy (art. 18a ust 1 u.s.g.).  Dodatkowo należy wyraźnie podkreślić, że możliwość kontrolowania przebiegu i wyników wyborów do organów jednostek pomocniczych przez rady gminy, na podstawie ogólnej normy kompetencyjnej, wynikającej  z art. 18 i art. 35 u.s.g., nie była dotychczas kwestionowana w orzecznictwie. Wskazać tu należy choćby na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 kwietnia 1999 r. sygn. akt II SA 231/99, wyrok z dnia 22 sierpnia 1996 r. SA/Gd 1956/95, czy też Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 24 czerwca 2004 r. sygn. akt II SA/Łd 1515/03.

Przywołane orzecznictwo prowadzi do przekonania, że z całą pewnością rada gminy posiada uprawnienia do kontrolowania procedur wyborczych organów jednostek pomocniczych i w ramach tej kontroli ma prawo rozstrzygać protesty wyborcze oraz stwierdzać nieważność wadliwie (niezgodnie z prawem) przeprowadzonych wyborów. Jednakże tak daleko idący wynik kontroli, może być przez radę gminy zastosowany jedynie w przypadku, gdy przeprowadzone bądź przedstawione przez protestującego dowody, wskazują niezbicie na fakt naruszenia przepisów ustaw.

 

Informacja o działalności orzeczniczej Wydziału IV

Z wydanych w 2021 r. w Wydziale IV tutejszego Sądu orzeczeń na uwagę zasługują następujące orzeczenia.

Pomoc społeczna

Wyrok z dnia 7 września 2021 r., sygn. akt IV SA/Wr 308/21 (nieprawomocny)

 

Zapadłe orzeczenie dotyczyło przesłanki negatywnej do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, o której mowa w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy o świadczeniach rodzinnych, tj. ustalonego prawa do emerytury. Organy obu instancji odmówiły stronie skarżącej przyznania świadczenia pielęgnacyjnego wskazując, że nie przysługuje ono osobie sprawującej opiekę, która ma ustalone prawo do emerytury, niezależnie nawet od jej wysokości. Sąd jednak odmiennie od organów przyjął, że powołana przez nie przesłanka negatywna winna być rozpatrywana nie tylko w kontekście jej literalnego brzmienia, ale także w szerszym aspekcie prawnym, zgodnym również z aktualnie kształtującą się linią orzeczniczą sądów administracyjnych. Opierając się na takim założeniu Sąd wskazał, że w świetle prokonstytucyjnej wykładni celowościowej i funkcjonalnej, a także wykładni historycznej, sytuacja opiekunów osób niepełnosprawnych pobierających emeryturę niższą niż świadczenie pielęgnacyjne, nie może być gorsza od sytuacji opiekunów, którzy nie mają ustalonego prawa do emerytury. Dlatego też przesłanka negatywna winna być odczytywana w ten sposób, że opiekun pobierający emeryturę, lecz jednocześnie spełniający warunki do przyznania wyższego świadczenia pielęgnacyjnego, winien mieć możliwość dokonania wyboru jednego z tych świadczeń, rezygnując z pobierania niższego z nich. Dodatkowo Sąd zwrócił uwagę, że sam fakt osiągnięcia wieku emerytalnego i pobieranie świadczenia emerytalnego nie wyklucza takiej osoby a limine z rynku pracy. Uposażony z tytułu emerytury może przecież podjąć pracę zarobkową, co jest zresztą stosunkowo częstym zjawiskiem. Z tego powodu Sąd nie znalazł argumentów, dla których świadczenie pielęgnacyjne, postrzegane jako rekompensata dochodu z tytułu rezygnacji lub niepodejmowania zatrudnienia, nie miałaby przysługiwać osobie z uprawnieniami emerytalnymi po ich zawieszeniu.

 

Inspekcja sanitarna

Wyrok z dnia 15 stycznia 2021 r., sygn. akt IV SA/Wr 387/20 (prawomocny)

 

Omawiany wyrok dotyczył wymierzenia kary pieniężnej za korzystanie z terenów zielonych w czasie pandemii wirusa SARS-CoV-2. Organy obu instancji zgodnie uznały, że w okresie obowiązywania przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, skarżący był prawnie zobligowany do niekorzystania z publicznych terenów zielonych, jako że nie wykonywał na ich obszarze czynności zawodowych bądź służbowych. Sąd uchylił jednakże zakwestionowane rozstrzygnięcia w zaskarżonym zakresie m.in. z powodu naruszenia przez organy zasad nakładania kar pieniężnych. Sąd podkreślił, że podstawą prawną wymierzenia stronie kary pieniężnej winny być przepisy materialne obowiązujące w dacie orzekania, a te w niniejszej sprawie – w zakresie dotyczącym zakazu korzystania z terenów zielonych – zostały uchylone jeszcze przed wydaniem przez organy decyzji administracyjnych. W takiej sytuacji zastosowanie winna znajdować zasada bezpośredniego działania nowego prawa (lex mitior retro agit), która polega na tym, że nowe przepisy należy stosować do wszelkich stosunków prawnych i zdarzeń, które powstaną po ich wejściu w życie, jak również tych, które powstały wcześniej, ale nadal – pod ich rządami – trwają. Statuujący tę zasadę art. 189c k.p.a. wprowadzał więc dopuszczalność odstąpienia od zastosowania przepisu prawa materialnego stanowiącego podstawę do stwierdzenia naruszenia przez skarżącego obowiązku nieprzebywania na terenach zielonych, a w konsekwencji również wymierzenia mu administracyjnej kary pieniężnej. Jego niezastosowanie w niniejszej sprawie świadczyło tym samym o wadliwości wydanych rozstrzygnięć, uniemożliwiającej pozostawienie ich w obrocie prawnym.

 

Wyrok z dnia 21 października 2021 r., sygn. akt IV SA/Wr 2/21 (nieprawomocny)

 

Skarga została wniesiona na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego wydaną w zakresie wymierzenia kary pieniężnej za niezastosowanie się do nakazu określonego sposobu przemieszczania się w stanie epidemii oraz obowiązku zakrywania ust i nosa w miejscu ogólnodostępnym. Uchylając zakwestionowaną decyzję, jak i poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, a zarazem umarzając postępowanie administracyjne Sąd przyjął, że w stanie prawnym znajdującym zastosowanie w sprawie nie było podstaw do uznania, że obowiązek zakrywania ust i nosa ma charakter powszechny i obowiązuje w miejscach ogólnodostępnych. Przepisy rozporządzenia regulującego tę kwestię – w zakresie objętym niniejszym sporem – wykraczały bowiem poza delegację ustawową, która profilaktyczny nakaz zakrywania ust i nosa w miejscach ogólnodostępnych wprowadziła dopiero od dnia 29 listopada 2020 r. Co się zaś tyczy obowiązku przemieszczania się z zachowaniem odległości nie mniejszej niż 2 metry od poszczególnych osób, to Sąd uznał, że stanowi on ingerencję w konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie, których ograniczenie może zostać wprowadzone wyłącznie w drodze niebudzących jakichkolwiek wątpliwości przepisów rangi ustawowej. Zatem wydane w tym zakresie rozporządzenie wykonawcze, nawet w oparciu o blankietową delegację ustawową, nie może być wystarczającą podstawą do oczekiwania określonego zachowania ze strony osób objętych zakresem jego obowiązywania.

 

Wyrok z dnia 4 listopada 2021 r., sygn. akt IV SA/Wr 180/21 (nieprawomocny)

 

Istotą sprawy było uchybienie terminu do wniesienia odwołania od decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, która została przekazana do doręczenia za pośrednictwem funkcjonariuszy Policji. Skarżący odmówił jej odebrania w ten sposób i oświadczył, że będzie oczekiwał jej przesłania drogą pocztową. Ostatecznie podjął on decyzję osobiście w siedzibie organu i wniósł od niej odwołanie, które zostało uznane za spóźnione. Organ przyjął bowiem, że do skutków równoznacznych z doręczeniem decyzji doszło w momencie próby jej przekazania przez Policję, współdziałającą w zwalczaniu pandemii SARS-CoV-2.

Sąd stanął na stanowisku, że k.p.a. nie wymienia Policji jako służby odpowiedzialnej za dokonywanie doręczeń w postępowaniu administracyjnym. W przeciwieństwie bowiem do procedury cywilnej (art. 131 par.1¹ k.p.c.), czy karnej (art. 131 par. 1 pkt 4 k.p.k.), w przypadku procedury administracyjnej ustawodawca nie wskazał Policji, jako służby wykonującej czynności doręczeniowe. Również ustawa o Policji nie wymienia pośród jej zadań doręczania pism w postępowaniu administracyjnym. Próżno także szukać upoważnienia do dokonywania doręczeń przez Policję w postępowaniu administracyjnym pośród rozwiązań ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Zatem w niniejszej sprawie nie ziścił się skutek doręczenia zastępczego, o którym mowa w art. 47 § 2 k.p.a., a do właściwego doręczenia decyzji doszło w momencie jej odebrania w siedzibie organu. Nie można było więc uznać, że odwołanie wniesione zostało z uchybieniem terminu.

Oświata

Wyrok z dnia 28 stycznia 2021 r., sygn. akt IV SA/Wr 390/20 (prawomocny)

Przedmiotem zaskarżenia w niniejszej sprawie było rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważność zarządzenia organu wykonawczego gminy o odwołaniu ze stanowisko dyrektora placówki oświatowej na zasadzie art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo oświatowe. Organ nadzoru uznał, że podane przez wójta okoliczności, sprowadzające się do stwierdzenia wystąpienia konfliktu personalnego w relacjach pomiędzy dyrektorem a organem prowadzącym, nie stanowią szczególnie uzasadnionego przypadku odwołania dyrektora placówki oświatowej w trakcie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Sąd podzielając to stanowisko zauważył, że art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo oświatowe (traktujący o przypadkach „szczególnie uzasadnionych”), wymaga przyjęcia wykładni zawężającej i ograniczenia się do kwalifikowanych sytuacji, w których – ze względu na stopień naruszeń obowiązków – nie jest możliwe pełnienie przez nauczyciela funkcji kierowniczych i zachodzi konieczność natychmiastowego przerwania wykonywania funkcji dyrektora z uwagi na zagrożenie dla interesu publicznego i dalszego funkcjonowania szkoły. W sprawie jednak nie wykazano takiego rodzaju uchybień, które wymagałyby natychmiastowego przerwania pełnienia funkcji dyrektora w trakcie roku szkolnego, w dodatku bez wypowiedzenia. W szczególności w motywach podjętego zarządzenia nie wyjaśniono, w jaki sposób powołane w nim okoliczności uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie placówki i nie podano dostatecznych powodów uzasadniających odwołanie dyrektora szkoły w trybie natychmiastowym. Jak zaś przyjmuje się w orzecznictwie, negatywna ocena działalności dyrektora szkoły przez organ prowadzący w zakresie zaniedbań dotyczących organizacji pracy szkoły lub gospodarki finansowej szkoły, czy też konflikt z organem prowadzącym lub gronem pedagogicznym, nie mieszczą się w pojęciu szczególnie uzasadnionych przypadków i nie uzasadniają odwołania dyrektora szkoły. 

 

Szkolnictwo wyższe

Wyrok z dnia 11 maja 2021 r., sygn. akt IV SA/Wr 130/21 (prawomocny)

Kontrolą sądową została objęta decyzja o skreśleniu z listy studentów z uwagi na niezłożenie w terminie pracy dyplomowej i niezłożenie egzaminu dyplomowego przed zakończeniem ostatniego roku studiów. W semestrze letnim tego roku skarżący bowiem – po zaliczeniu wszystkich przedmiotów wymaganych programem studiów na realizowanym przez siebie kierunku – został zakwalifikowany do udziału w programie Erasmus+, w trakcie którego zobowiązano go do zaliczenia na uczelni zagranicznej 8 przedmiotów. W efekcie zdołał on zaliczyć jedynie 5 z nich, co spowodowało nieosiągnięcie wymaganej liczby punktów ETCS, niezaliczenie z tego powodu roku akademickiego i skreślenie z listy studentów. Sąd stanął na stanowisku, że organy pominęły w toku postępowania istotną okoliczność, a mianowicie, że nieprzystąpienie do obrony pracy dyplomowej nie nastąpiło z winy studenta. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem koordynatora Narodowej Agencji Programu Erasmus+ skarżący, mając już zrealizowane wymagane przedmioty na swoim kierunku studiów, nie powinien był w ogóle zostać zakwalifikowany do wyjazdu, którego istota polega na częściowym wypełnieniu podstawy programowej. W opinii Sądu to organy uczelni popełniły błąd, kierując skarżącego na studia zagraniczne w ramach Programu Erasmus+, ponieważ skarżący zrealizował cały program studiów w kraju. Uczestnictwo skarżącego w Programie Erasmus+ nie mogło zatem skutkować niezaliczeniem roku akademickiego w sytuacji, gdy skarżący zrealizował cały wymagany program studiów na uczelni macierzystej.

Kombatanci

Wyrok z dnia 26 sierpnia 2021 r., sygn. akt IV SA/Wr 290/21 (prawomocny)

W wydanym orzeczeniu dotyczącym kwestii potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych, Sąd przyjął, że działalność konspiracyjna – ze swej natury – nie mogła charakteryzować się transparentnością, a osoby ubiegające się o sporny status nie zawsze były szerzej znane wśród członków opozycji antykomunistycznej, nie mówiąc już o wykryciu ich działalności przez aparat bezpieczeństwa i wytworzenie związanej z tym dokumentacji, takiej jak dowody zatrzymania, protokoły przesłuchań, akty oskarżenia, czy wyroki sądowe. Dlatego też prowadząc postępowanie w tego rodzaju sprawie, organ obowiązany jest do podjęcia wszelkich niezbędnych działań, aby nie dopuścić do sytuacji, w której osoba mająca faktyczne zasługi na rzecz odzyskania niepodległego Państwa, zostanie pozbawiona należnego jej statusu tylko dlatego, że organ nie zebrał wystarczających dowodów, czy też nieprawidłowo je ocenił. Zatem brak w zasobach IPN dokumentów dotyczących działalności strony skarżącej w zorganizowanych strukturach opozycyjnych, nie może prowadzić do uznania, że takiej działalności faktycznie ona nie prowadziła. Świadczyć o tym nie mogą również dowody z dokumentów zebranych w toku postępowania, a zwłaszcza negatywne opinie osób, które mogły współpracować ze stroną skarżącą. Organ zaniechał bowiem dokonania ich weryfikacji poprzez przesłuchanie tych osób w charakterze świadków, w czasie którego strona miałaby możliwość skonfrontowania faktów z okresu swojej działalności z ich wiedzą, odświeżoną poprzez bezpośredni wspólny kontakt. Zaniechanie podjęcia tych czynności wskazuje więc na niewyjaśnienie wszystkich istotnych wątków sprawy, a przez to na pozbawienie strony możliwości rzetelnego wykazania spełnienia przez nią przesłanek do uzyskania statusu działacza opozycji antykomunistycznej.

Informacja publiczna

Wyrok z dnia 12 stycznia 2021 r., sygn. akt IV SAB/Wr 255/20 (prawomocny)

Przedmiotem sporu była ocena, czy organ gminy pozostaje w bezczynności w zakresie udostępnienia dokumentacji z procesu inwestycyjno-budowlanego realizowanego z udziałem wnioskodawcy. Choć okoliczności sprawy uzasadniały stwierdzenie, że podmiot zobowiązany nie rozpatrzył w wymaganym terminie skierowanego do niego wniosku o udostępnienie informacji publicznej, to jednocześnie Sąd dostrzegł, że z racji toczącej się pomiędzy stronami sprawy sądowej o zapłatę w związku z nieprawidłowościami w wykonaniu umowy o roboty budowlane, żądane przez wnioskodawcę informacje dotyczące prawidłowego zrealizowania postanowień umowy cywilnoprawnej nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Kwestie sporne na tle wadliwego wykonania zawartej umowy o roboty budowlane w indywidualnej sprawie nie są bowiem sprawą publiczną związaną z funkcjonowaniem organów państwowych, lecz sprawą natury cywilnoprawnej. Ustawa o dostępie do informacji publicznej nie może zaś być środkiem do wykorzystywania jej w celu występowania z wnioskiem o udzielenie każdej informacji we własnej sprawie, celem doprowadzenia – według subiektywnego mniemania wnioskodawcy – do prawidłowego wykonania kontraktu. Pojęcie „sprawy publicznej” i powiązany z nim termin „informacja publiczna” nie dotyczą zatem interesu partykularnego.

 

Wyrok z dnia 9 marca 2021 r., sygn. akt IV SAB/Wr 533/20 (nieprawomocny)

Postępowanie sądowe dotyczyło żądania wydania stronie skarżącej w trybie dostępu do informacji publicznej kompletu kopii rewersów wystawionych w związku ze sprzętem wypożyczonym pracownikowi publicznej uczelni wyższej. Sąd przyjął w tym postępowaniu, że dokumentacja, której udzielenia domagała się strona, nie ma charakteru informacji publicznej. Rewersy wypożyczonego sprzętu stanowią bowiem dokumenty wewnętrzne, albowiem nie odnoszą się one do publicznej sfery działania uczelni, lecz mają walor organizacyjny i porządkowy. Wspomagają one jedynie pracę działu administracyjnego uczelni poprzez umożliwienie ustalenia osoby odpowiedzialnej za dany sprzęt. W szerszym aspekcie służą one niewątpliwe właściwemu gospodarowania sprzętem uczelni, a tego rodzaju aktywność – pośrednio – pozostaje w związku z jej działalnością badawczą i naukową. Brak jest jednak podstaw do przyjęcia, że stanowią one istotę ustawowej działalności uczelni wyższej, czy też jej rektora, w zakresie wypełniania zadań i realizacji celów publicznych. O ile więc zagadnienia związane z gospodarowaniem mieniem uczelni mogą w wielu przypadkach wiązać się z czynnościami podlegającymi ujawnieniu w trybie dostępu do informacji publicznej, o tyle samo ewidencjonowanie wewnętrznych wypożyczeń pomocy naukowych i dydaktycznych szkoły wyższej, nie mieści się w pojęciu informacji publicznej.

 

Stosunki służbowe

Wyrok z dnia 17 czerwca 2021 r., sygn. akt IV SA/Wr 238/21 (prawomocny)

Kontrolą sądową zostało objęte postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia potwierdzającego okresy służby pełnionej w szczególnych warunkach, uzasadniających podwyższenie emerytury. W zapadłym orzeczeniu Sąd stanął na stanowisku, że choć postępowanie w sprawie wydania zaświadczenia ma charakter uproszczony, to zastosowanie do niego znajdą zasady ogólne k.p.a. Dotyczy to także reguły czynnego udziału strony (art. 10 § 1 k.p.a.), którą należy się kierować zwłaszcza w sytuacji, gdy wymagane jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, o którym mowa w art. 218 § 2 k.p.a. Niekiedy bowiem może się zdarzyć tak, że wskutek chociażby niewłaściwych i nie dość starannych ustaleń w dostępnym zasobie archiwalnym, wadliwie nie zostały przez organ ujawnione wszystkie dowody znajdujące się w jego posiadaniu i potwierdzające okoliczności dochodzone żądanym zaświadczeniem. Strona winna mieć wówczas możliwość wypowiedzenie się co do już zgromadzonych materiałów i określenia nowych obszarów poszukiwania istotnych dokumentów, tym bardziej gdy twierdzi, że były one sporządzane w okresie pełnionej przez nią służby w Policji.

 

 

Wprowadzenie. 3

Rozdział I. 5

Wpływ spraw w 2020 r. 5

Rozdział II. 7

Postępowanie sądowe. 7

Wydział I 7

Wydział II 7

Wydział III 7

Wydział IV.. 8

Wydział V.. 8

Rozdział III. 13

Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi 13

Informacja o wymierzonych grzywnach i instytucja sygnalizacji 13

Zagadnienia związane z prawem pomocy. 13

Postępowanie mediacyjne i uproszczone. 15

Pytania prejudycjalne. 15

Rozdział IV. 16

Podsumowanie działalności orzeczniczej Sądu. 16

Informacja o działalności orzeczniczej Wydziału I 16

Informacja o działalności orzeczniczej Wydziału II …………19

Informacja o działalności orzeczniczej Wydziału III 25

Informacja o działalności orzeczniczej Wydziału IV.. 29